Ca phẫu thuật cấy ghép đầu người đầu tiên có thể sẽ được thực hiện thành công trong vòng 10 năm tới. Đó là tuyên bố của Bruce Mathew, một cựu bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện Giảng dạy Đại học Hull, thuộc Hệ thống Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh.
Mathew biết rõ việc chuyển ý thức của một người sang một cơ thể khác phức tạp và kỳ công như thế nào. Ông tin rằng các bác sĩ phẫu thuật sẽ không chỉ cấy ghép đầu người mà còn phải đặt toàn bộ tủy sống của họ vào một cơ thể khác.
Mặc dù vậy, Mathew hoàn toàn đặt niềm tin vào sự khả thi của thủ thuật này. Cùng với Michael Lee, nhà sáng lập Viện Tương lai học ở Cape Town, Nam Phi, Mathew đang viết một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng lấy bối cảnh một xã hội mà ở đó, các ca phẫu thuật chuyển đầu người đã thành công.
Thêm một bác sĩ tuyên bố phẫu thuật ghép đầu người sẽ được thực hiện trước năm 2030
Việc cắt rời đầu rồi ghép lại vào tủy sống là bất khả thi
Cho đến nay, thủ thuật chuyển đầu người vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi. Một số nhà khoa học đã cố gắng thử nghiệm điều đó trên động vật, với ý tưởng cắt đứt tủy sống nối giữa đầu và thân mình, sau đó nối chúng lại ở một cơ thể khác.
Nhưng dựa trên kinh nghiệm có được từ hơn 10.000 ca phẫu thuật và việc theo dõi những tiến bộ trong lĩnh vực phẫu thuật thần kinh, phát triển robot phẫu thuật và cấy ghép tế bào gốc, vị bác sĩ 63 tuổi cho biết phương pháp này sẽ không khả thi.
"Tủy sống là một cơ quan phức tạp nhất mà bạn có thể tưởng tượng ra. Bạn cần giữ cho não kết nối với tủy sống. Ý tưởng cắt đứt tủy sống là hoàn toàn vô lý", Mathew nói.
Thật vậy, nếu một ai đó có ý định ghé đầu người bằng cách cắt đứt và nối lại tủy sống, họ sẽ phải nối lại hàng triệu liên kết thần kinh trong tủy. Cho tới thời điểm này, chưa từng có một bác sĩ nào có thể ghép thành công tủy sống bị gãy rời.
Nhưng trở lại năm 2017, Sergio Canavero, một bác sĩ tai tiếng người Ý đang theo đuổi lĩnh vực cấy ghép đầu người, cho biết ông đã thực hiện thành công thủ thuật ghép đầu trên xác chết, thông qua việc cách cắt đứt tủy sống ở đáy cổ.
Canavero tuyên bố các kích thích điện mà bộ não và cơ thể nhận được đã chứng minh đó là một ca phẫu thuật thành công. Nhưng các nhà khoa học khác chỉ trích mọi tuyên bố của ông ấy. Thậm chí, ca phẫu thuật trước mà Canavero thực hiện trên khỉ cũng bị cộng đồng khoa học coi là thất bại.
Họ nói con khỉ sẽ không bao giờ có thể tỉnh lại, nếu nó có đi chăng nữa, toàn thân nó cũng bị tê liệt và chưa chắc nó còn giữ được ý thức. Và nếu Canavero thực sự đã có thể nối tủy thành công, ông ấy nên cống hiến sức lực của mình ngay cho hàng triệu bệnh nhân gặp tổn thương tủy sống trên thế giới, chẳng cần phải chờ đợi một người tình nguyện ghép đầu.
Sergio Canavero, vị bác sĩ tai tiếng người Ý đang theo đuổi lĩnh vực cấy ghép đầu người.
Trước đó Canavero có một tình nguyện viên người Nga sẵn sàng tham gia vào thử nghiệm lịch sử của ông. Đó là Valery Spiridonov, người đàn ông đến từ Nga bị mất khả năng vận động toàn thân do bệnh Werdnig-Hoffman, một dạng teo cơ cột sống.
Với 16 triệu USD tài trợ cho dự án, Canavero hứa sẽ giúp Spiridonov vận động được trở lại sau khi ghép đầu.Tuy nhiên, đến cuối năm 2017, Spiridonov tuyên bố anh sẽ từ bỏ hi vọng ấy vì lo ngại về tính khả thi của ca cấy ghép.
Canavero vẫn tiếp tục theo đuổi ý tưởng của mình bằng việc tìm kiếm một tình nguyện viên khác ở Trung Quốc. Ông tin rằng cấy ghép đầu người sẽ là lời giải cho hầu hết mọi bệnh tật mà con người mắc phải.
Nếu ai đó bị liệt vì bệnh cột sống hay teo cơ, chúng ta có thể cho họ một cơ thể đầy đủ chức năng mới. Nếu ai đó bị suy gan, thận, bị mất chân hoặc tay, thậm chí là tổn thương dập nát toàn bộ cơ thể trong tai nạn giao thông, ghép đầu người sang một cơ thể khác sẽ giúp họ có lại một cuộc đời mới, thậm chí mở đường cho sự bất tử.
Nhưng ghép cả đầu nối liền tủy sống sang một cơ thể mới là có thể
Về mặt lý thuyết, Mathew và Lee chia sẻ cùng tầm nhìn với Canavero trong cuốn sách mới của họ có tên là "Nhộng bướm: Câu chuyện khoa học viễn tưởng về tiềm năng bất tử ". Tuy nhiên, ý tưởng về mặt thực hành phẫu thuật ghép đầu của Mathew rất khác.
Ông cho rằng mấu chốt của ca phẫu thuật là bác sĩ phải tìm cách giữ lại được nguyên vẹn tủy sống của người bệnh.
"Ban đầu, đó chỉ là một ý tưởng vu vơ mà chúng tôi nghĩ ra, và nó nghe có vẻ thật ngớ ngẩn. Nhưng sau đó, tôi nhận ra nó thực sự không ngớ ngẩn chút nào. Nếu bạn ghép não và giữ cho não và tủy sống vẫn liên kết được với nhau, đó không còn là chuyện bất khả thi nữa", ông nói với The Telegraph.
Trước đây, Canavero không nghĩ rằng điều đó là khả thi. Nhưng với tốc độ phát triển của khoa học công nghệ hiện tại, Mathew cho rằng điều đó sẽ trở thành sự thật trước năm 2030.
"Hiện tại, bạn đã có thể kết nối một hoặc hai dây thần kinh, nhưng với robot và trí tuệ nhân tạo, chúng ta sẽ sớm có thể làm được điều đó với 200 dây thần kinh. Bạn có thể cởi bỏ tất cả các đốt sống, để lấy ra toàn bộ bộ não và tủy sống rồi đặt cả cụm sang một cơ thể mới", ông nói.
"Rõ ràng, sẽ là rất khó để lấy dura (màng bảo vệ của tủy sống) ra bên ngoài mà không tạo ra một lỗ hổng nào trong đó. Nhưng trong vòng 10 năm tới, sẽ có những tiến bộ giúp chúng ta từng bước làm được điều này".
Nếu việc cắt đứt tủy sống là bất khả thi, hãy ghép nguyên cả não bộ và tủy sang cơ thể mới.
Mathew nói với The Telegraph rằng sau khi việc trích ghép não bộ và tủy sống thành công, chúng ta còn phải giải quyết một số vấn đề, chẳng hạn như sự xung đột DNA của đầu và thân thể mới, thậm chí là hệ vi sinh vật giữa hai người được ghép lại với nhau.
Tuy nhiên, ông tin rằng công nghệ tế bào gốc có thể được phát triển để ngăn chặn sự thải ghép diễn ra. DNA của người ghép đầu còn trong tủy sống sẽ bắt đầu sinh ra máu của riêng họ, xâm chiếm lại các cơ quan nội tạng của người thiến thân thể, sau đó dần biến chúng thành cơ thể của chính mình.
Thậm chí Mathew còn để ngỏ một khả năng còn thú vị hơn nữa, đó là một bộ não và tủy sống có thể được lấy ra và ghép sang một cơ thể thể máy hoặc cơ thể sinh học hoàn toàn nhân tạo, sau khi chúng ta có thể tự nuôi dưỡng các nội tạng bên ngoài cơ thể.
"Tôi biết đó là những vấn đề lớn, nhưng nó sẽ khả thi", Mathew nói. "Và bạn nên nhớ rằng hiện bạn đã có hàng ngàn người được đông lạnh sâu, nhiều người chỉ đông lạnh đầu của họ và các công ty cung cấp dịch vụ này thực sự tin rằng một ngày nào đó bạn có thể đánh thức họ dậy từ cõi chết, chữa khỏi bệnh cho họ và cho họ một cơ thể mới".
Tất cả chỉ đang chờ đợi khoa học công nghệ đuổi kịp trí tưởng tượng của chúng ta.
Tham khảo Independent
